Η "φτήνια" στην αρχιτεκτονική

«Φτήνια» είναι μια λέξη που δείχνει έστω και λίγο υποτιμητικά το φτηνό. Υποδηλώνει δηλαδή το ξεπούλημα, το όσο όσο, το «τόσα δίνω πόσα θες».

«Φτήνια» παρατηρείται σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητάς μας.

Θα σταθώ μόνο στην επαγγελματική «φτήνια» και συγκεκριμένα στην αρχιτεκτονική.

Μέσα στο οικονομικό χάος που επικρατεί στη χώρα, μέσα στην κατάπτωση των ηθών και των θεσμών, ο κάθε επαγγελματίας προσπαθεί να πιαστεί από όπου και όπως μπορεί, όπως ο πνιγμένος πιάνεται από τα μαλλιά του, για να μπορέσει να επιβιώσει.

Άλλος διατηρεί ποιοτικές υπηρεσίες με το ανάλογο τίμημα και άλλος προτιμάει υποβαθμισμένες υπηρεσίες με χαμηλό κόστος.

Αποτύπωση αυτού του είδους της αρχιτεκτονικής "φτήνιας" είναι οι πανέμορφες εικόνες που στολίζουν τις αστικές και όχι μόνο περιοχές. Στις νεόδμητες κυρίως περιοχές και στις αυθαιρετούπολεις παρατηρείται η λεγόμενη «τουρτοποίηση». Είναι μια νέα έννοια, που ίσως την συμπεριλάβει και ο Κος Μπαμπινιώτης σε κάποιο μελλοντικό λεξικό του, είναι ένας νέος αρχιτεκτονικός "ρυθμός", που υποδηλώνει το γλυκανάλατο κτίριο με στέγη σαν καπέλο, φτιάχνοντας ένα άχρωμο και ουδέτερο αρχιτεκτονικά σύνολο. Για να εντυπωσιάσει, στολίζεται σαν Χριστουγεννιάτικο δέντρο, με πλουμίδια και κεντίδια, με ένα σωρό ετερόκλητα και συγκρουόμενα διακοσμητικά στοιχεία. Το αποτέλεσμα είναι ένα πολυφορτωμένο, άρρυθμο, και πολυστολισμένο εξωτερικά κτίριο, ενώ στο εσωτερικό του ικανοποιεί με απλότητα τη λειτουργία του. Όπως και μια γαμήλια τούρτα που στολίζεται για να εξυπηρετήσει μόνο τον εξωτερικό εντυπωσιασμό ενώ στον γευστικό τομέα είναι ανεκτή.

Οι οικονομικές απολαβές του μηχανικού σχεδιαστή, με το «σκότωμα» της τιμής και το πόσες ώρες αφιερώνει στο σχεδιασμό του project, δεν είναι το πρωταρχικό και το σημαντικότερο στοιχείο αξιολόγησης της παραγώμενης ποιότητας.

Παράμετρος «ποιότητας» και σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και ο εντολέας, ο «πελάτης», με τις προσλαμβάνουσες του, τις επιθυμίες του, την αισθητική του και τις ιδιαιτερότητές του. Η αισθητική του «πυροβολείται» καθημερινά από πολλές πλευρές και μέσα, από περιοδικά, εκπομπές, life style simbols κλπ. Έτσι, καθημερνά προβάλλονται ως «πρότυπο» και ως καλή αρχιτεκτονική, αμφιβόλου ποιότητας αισθητικές και κακής ποιότητας αντιγραφές.

Από ότι γίνεται αντιληπτό, η αισθητική του σημερινού δομημένου περιβάλλοντος δεν είναι ένα μονοσήμαντο γεγονός. Επηρεάζεται από πολλούς αλληλεπικαλυπτόμενους και αλληλοεπηρεαζόμενους παράγοντες, όπως άλλωστε και η γενική «φτήνια» της εποχής μας είναι πολυσύνθετη και πολυδιάστατη έννοια και αποτελεί συνονθύλευμα άστοχων και άτυχων ενεργειών.

Ένα από τα ρεζουμέ, λοιπόν, είναι το προσοχή στις απομιμήσεις.